تحصیل در مقطع دکتری در کانادا

تاپ‌یونیورسیتیز __  کانادا، کشوری که روز به روز جذاب‌تر و چندفرهنگی‌تر می‌شود، با فرصت‌های پژوهشیِ پرشمارش برای بالا بردن تخصص‌تان، یکی از گزینه‌های عالی برای تحصیل در مقطع دکتری است. بیش از یک سوم کل پژوهش‌های کانادا در دانشگاه‌هایش صورت می‌گیرد و میلیاردها دلار به اقتصاد این کشور اضافه می‌کند.

 پذیرش در مقطع دکتری چه الزاماتی دارد؟

الزامات تحصیل در مقطع دکتری در کانادا، بسته به دانشگاه‌ و دوره‌ فرق می‌کند. اما عموماً موارد زیر را نیاز دارید.

یک مدرک فوق لیسانس در رشته‌ای مرتبط، به همراه نمرات قوی و اثبات توان پژوهشی.

(بسته به دوره‌ای که می‌خواهید در آن تحصیل کنید) مدرک زبان انگلیسی یا فرانسوی اگر هیچ کدام زبان اول‌تان نیست و قبلاً به هیچ کدام از این دو زبان درس نخوانده‌اید. (برخی دوره‌ها در استانِ فرانسوی‌زبان کبک به هر دو زبان تدریس می‌شوند).

نمره‌ی قوی در یکی از آزمون‌های پذیرش تحصیلات تکمیلی مانند جیمت یا جی‌آرای.

 در موارد استثنایی، ممکن است بتوانید با «پذیرش سریع accelerated admission» یعنی بدون مدرک فوق لیسانس، در مقطع دکتری تحصیل کنید. در چنین مواردی باید نمرات دو سال آخر لیسانس شما عالی باشد (معدلِ first-class داشته باشید) و مدارک دیگری دال بر قابلیت آکادمیک‌تان، مثلاً مقالات پژوهشی، ارائه دهید.

 دکتری در کانادا چقدر طول می‌کشد؟

بیشتر دوره‌های دکتری کانادا حدوداً ظرف چهار تا شش سال تمام می‌شوند.

 چگونه باید برای دکتری کانادا اپلای کنم؟

روند پذیرش بین دانشگاه‌های کانادا متفاوت است، اما به طور معمول برای اپلای دکتری باید این مراحل را طی کنید .

 تصمیم بگیرید که می‌خواهید برای کدام دوره‌ی دکتری اپلای کنید و سرپرست و موضوع پژوهشی‌تان را تعیین کنید. دوره‌ی دکتری شما می‌تواند اعلان‌شده و ساختارمند باشد (structured PhD) که در آن دانشگاه از قبل حیطه‌ی پژوهش را طراحی کرده است (این دوره‌ها بیشتر مخصوص علوم هستند)، یا می‌تواند آزاد باشد و خودتان پروژه‌ی پژوهش‌تان را پیشنهاد و کلیت آن را توضیح دهید (این دوره‌ها بیشتر مخصوص هنر و علوم انسانی هستند). وقتی سرپرست خود را انتخاب کردید، برخی دانشگاه‌ها از شما می‌خواهند یک نامه‌ی تأیید (letter of support) از طرف او در مدارک اپلای بگنجانید.

 اگر برای دکتری آزاد اپلای می‌کنید، باید یک پروپوزال پژوهشی مطابق با دستورالعمل دانشگاه ارائه دهید و به طور کلی بگویید قصد دارید در مورد چه چیزی پژوهش کنید و چرا پروژه‌ی شما ارزشمند است.

 به صورت آنلاین اپلای کنید و هزینه‌ی اپلای را بپردازید و مدارک لازم را ضمیمه کنید. این مدارک می‌توانند شامل همه یا بخشی از موارد زیر باشند.

• انگیزه‌نامه (statement of purpose) که باید پیشینه‌ی شما و تجربیات آکادمیک شغلی شما ازجمله هر گونه جایزه، مقاله یا تجربه‌ی مرتبط را اجمالاً ذکر کند. همچنین باید اهداف شغلی‌تان و هر چیز دیگری که دانشگاه ضروری دانسته را با رعایت تعداد کلمات خواسته‌شده بنویسید.
• دو یا سه معرفی‌نامه (letter of reference) که یکی از آنها از سوی سرپرست مورد نظرتان است. معرفی‌کنندگان تا حد امکان باید دانشگاهی باشند.
• کارنامه‌ها و مدارک دانشگاهی ممکن است دانشگاه کانادایی از دانشگاه‌تان بخواهد یک کارنامه‌ی رسمی برایش پست کند، که یا باید به انگلیسی باشد یا ترجمه‌ای بی‌نقص ضمیمه‌اش شود.
• نمونه نگارش (writing sample) بیشتر مخصوص دکتری هنرعلوم انسانی.
• رزومه
• نتایج آزمون زبان، در صورت نیاز .
• پرتفولیوی کارهای خلاقانه برای دکتری هنرعلوم انسانی .

بعضی دانشگاه‌های کانادا ممکن است از شما بخواهند در یک مصاحبه‌ی پذیرش نیز شرکت کنید.

 پس از پذیرفته شدن باید برای اجازه‌ی تحصیل درخواست دهید، که برای اقامت‌تان حکم ویزای دانشجویی را دارد. همچنین باید خود را بیمه‌ی سلامت کنید، و بخش راهنمایی دانشجویان ورودی را در وبسایت دانشگاه خود چک کنید.

 تحصیل در مقطع دکتری در کانادا چقدر خرج دارد؟

شهریه‌ی دکتری در کانادا بین دانشگاه‌ها و دوره‌ها متفاوت است، و معمولاً حدود دوبرابر شهریه‌ی دانشجویان کانادایی است. برای مثال دانشگاه بریتیش کلمبیا سالانه ۷،۶۴۱ دلار کانادا (تقریباً ۵،۶۹۰ دلار) برای فوق لیسانس پژوهشی یا دکتری می‌گیرد، در حالی که دانشگاه منیتوبا برای دو سال نخست دکتری ۱۰،۱۰۸ دلار کانادا (تقریباً ۷،۵۲۵ دلار) دریافت می‌کند.

 چه بورس‌هایی برای دکتری وجود دارد؟

خوشبختانه بورس‌های فراوانی برای دکتری وجود دارد که تحصیل در کانادا را برای دانشجویان بین‌المللی کم‌هزینه تر می‌کند، و جوایز بسیاری هست که بر اساس شایستگی آکادمیک اعطا می‌شود. دولت کانادا وبسایتی مفید دارد که با استفاده از ابزار جستجوی آن می‌توانید بورس‌های موجود برای کشورتان را پیدا کنید. وبسایت‌های رسمی دانشگاه‌های کانادا نیز خوب هستند و ممکن است ابزار جستجوی مخصوص خود را داشته باشند و کمک کنند بورس‌های مرتبط با شرایط و کشورتان را بیابید.

 چند نمونه از بورس‌های دکتری برای تحصیل در کانادا

• The Vanier Canada Graduate Scholarships
   سالانه۵۰،۰۰۰ دلار کانادا (تقریباً ۳۷،۲۱۰ دلار) به دانشجویان بین‌المللی و کاناداییِ دارای صلاحیت بالا در حوزه‌های سلامت، علوم اجتماعی و یا علوم انسانی، و علوم طبیعی و یا مهندسی اعطا می‌کند.
• Pierre Elliott Trudeau Foundation
  به مدت سه سال، سالانه ۴۰،۰۰۰ دلار کانادا (تقریباً۲۹،۷۷۰ دلار) به دانشجویان کانادایی و خارجی اعطا می‌کند (به دانشجویان کشورهای در حال توسعه توجه ویژه‌ می‌شود). برای درخواست این بورس باید توسط دانشگاه کانادایی یا خارجی‌ای که می‌خواهید در آن درس بخوانید یا دارید در آن درس می‌خوانید نامزد شوید.
• The University of British Columbia Four Year Doctoral Fellowship
  برای تمام چهار سال تحصیل، سالانه ۱۸،۲۰۰ دلار کانادا (تقریباً ۱۳،۵۴۵ دلار)بعلاوه‌ی شهریه‌ی کامل به دانشجویان برجسته‌ی بین‌المللی خانگی در مقطع دکتری اعطا می‌کند.
  

 دستیاریِ آموزش تحقیق

 بسیاری از دانشجوها نیز تصمیم می‌گیرند کمک‌خرج خود را با دستیار شدن تأمین کنند در این حالت شما به عنوان دستیار آموزش یا تحقیق در ازای دستمزد ویا پوشش تمام یا بخشی از شهریه‌تان کار می‌کنید.

 شما به عنوان دستیار تحقیق، یکی از اعضای هیئت علمی
(که می‌تواند سرپرست‌تان باشد) را در گردآوری داده‌ها، تحلیل، گزارش‌نویسی، مرتب کردن آزمایشگاه دفتر و دیگر کارها کمک می‌کنید. و به عنوان دستیار آموزش، با تدریس یک یا چند بخش از یکی از درس‌های لیسانس، پیش بردن بخش‌های آزمایشگاهی، چند ساعت در هفته حضور در دفتر برای مراجعه‌ی دانشجویان لیسانس، و نمره دادن به مقالات آنان، به دپارتمان خود کمک می‌کنید.

 برای درخواست دستیاری تحقیق یا آموزش باید آگهی‌های دانشگاه را چک کنید و احتمالاً یک فرم درخواست آنلاین را پر کنید.

 آیا می‌توانم طی دوره‌ی تحصیلم در کانادا کار پاره‌وقت انجام دهم؟

بله، تمام دانشجویان تمام‌وقت و دارای اجازه‌ی تحصیل معتبر می‌توانند در داخل یا خارج از دانشگاه در طول هر ترم تا ۲۰ ساعت در هفته کار پاره‌وقت انجام دهند و در تعطیلات بین ترم‌ها به صورت تمام‌وقت کار کنند. البته ممکن است بعضی دوره‌های دکتری تصریح کنند که شما نباید در طول ترم بیش از ۱۰ ساعت در هفته کار کنید بخصوص اگر برای تحصیل در کانادا کمک مالی دریافت کرده باشید. فراموش نکنیم که دکتری شما مقدار قابل توجهی وقت و کار سخت می‌طلبد، پس شاید بهتر باشد تمام تمرکز را بر تحصیل خود بگذارید. همچنین توصیه می‌شود برای تأمین هزینه‌های زندگی‌تان به کار پاره‌وقت تکیه نکنید. برای کار کردن در کانادا به یک شماره‌ی بیمه‌ی اجتماعی نیاز دارید. 

 آیا پس از دکتری  می‌توانم در کانادا بمانم و کار کنم؟

بله، اگر بخواهید پس از فارغ‌التحصیلی در کانادا بمانید و کار کنید می‌توانید برای شرکت در دوره‌ی اجازه‌ی کار پس از فارغ‌التحصیلی (PGWPP) درخواست دهید. با شرکت در این دوره می‌توانید برای حداکثر سه سال در کانادا بمانید و تجربیات کاری ارزشمند کسب کنید. و چنانچه دوست داشته باشید اقامت دائمی بگیرید، این تجربه‌ی کاری کمک‌تان می‌کند تا واجد شرایط درخواست اقامت دائم در کانادا از طریق Express Entry شوید. توضیحات بیشتر را اینجا ببینید.